Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Op 21 juni overleed de nestor van de Nederlandse natuurkunde, Joan Henri van der Waals op de leeftijd van 102 jaar. Bij zijn geboorte op 2 mei 1920 zag het er niet naar uit dat hij zo oud zou worden. Zijn moeder, die bijna ook de honderd haalde, was verzwakt door de Spaanse griep, waardoor hij een maand te vroeg werd geboren. Na zijn middelbare school ging hij natuurkunde studeren in Amsterdam. Toen de oorlog uitbrak deed hij onder leiding van professor Antonius Michels experimenteel onderzoek op het Van der Waals Laboratorium, vernoemd naar Nobelprijswinnaar Johannes Diderik Van der Waals, een broer van zijn overgrootvader. Nadat hij in 1942 had geweigerd de loyaliteitsverklaring te tekenen, dook hij onder en zette zijn studie clandestien voort. Intussen was hij ook actief geworden bij een ondergrondse organisatie die politieke en militaire inlichtingen vergaarde en naar Londen overseinde. Hij werd drie keer opgepakt maar wist iedere keer te ontkomen. Vanwege zijn talenkennis werd hij vlak voor het einde van de oorlog toegevoegd aan de Alsos-missie, die onder leiding stond van de Nederlands-Amerikaanse natuurkundige Samuel Goudsmit, en die tot taak had de vorderingen van Duitsland ten aanzien van de ontwikkeling van een atoombom in kaart te brengen.

Auteur: Rob van der Berg.

Lees het volledige in memoriam in het septembernummer of klik hier voor de pdf.