Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Het Nijmeegse Dominicus College won de eerste editie van de Beam Line for Schools-wedstrijd van CERN. Afgelopen zomer bouwden de middelbare scholieren een aantal calorimeters voor de detectie van onder meer elektronen en muonen. In september bleken de zelfgemaakte detectoren prima te functioneren tijdens de experimenten bij CERN.

CERN organiseerde de wereldwijde Beam line for Schools-wedstrijd ter ere van het zestigjarig jubileum. Teams van middelbare scholieren van zestien tot achttien jaar konden een voorstel indienen dat werd beoordeeld op het idee, de motivatie, de creativiteit en de uitvoerbaarheid. Ieder team werd gevraagd zich van tevoren te verdiepen in de T9 proton synchrotron beam line en in andere faciliteiten op CERN om tot een geschikt voorstel voor een experiment te komen. Daarnaast werd de leerlingen gevraagd een filmpje van een minuut te maken om hun experiment toe te lichten.

Het Dominicus College in Nijmegen kwam met het idee om zelf een calorimeter te maken om daarmee de verschillende deeltjes in de bundel te detecteren. Het belangrijkste onderdeel van de calorimeter is een kristal. Wanneer een deeltje, bijvoorbeeld een elektron, in een kristal komt, ontstaat er Cherenkovlicht. Dit wordt opgevangen in een fotomultiplicatorbuis die het licht omzet in een elektrisch signaal waaruit de energie van het deeltje kan worden berekend.

In het filmpje dat ze maakten [1] en het enthousiaste voorstel dat ze indienden, legden de Nijmeegse scholieren uit waarom ze graag naar CERN wilden. De leerlingen kenden elkaar voor dit project niet of nauwelijks, maar deelden een interesse voor het werk op CERN en voor elementaire-deeltjesfysica.

De beoordelingscommissie van CERN riep het Nijmeegse voorstel uit tot een van de twee winnaars.

Het Nederlandse voorstel sloot perfect aan op het experiment dat de andere winnaar, de Varvakios Pilot School uit Athene, had ingediend. Het Nederlandse en het Griekse team mochten samen hun proef in de praktijk brengen. De CERN-commissie was erg gecharmeerd van de achterliggende doelstelling van het Dominicus College: het team wilde ook andere leerlingen interesseren voor de natuurkunde in het algemeen, en de elementaire-deeltjesfysica in het bijzonder...

Auteurs:Rachel Crane, Charles Timmermans, Rolf van Kleef, Milou Engelen, Lisa Biesot, Guusje van Haren en Olaf Leenders.

Lees het volledige artikel in het decembernummer.

Het filmpje dat de leerlingen maakten voor de wedstrijd van CERN.